Harlingers komen en gaan, maar sommigen blijven door hun persoonlijkheid beter dan anderen hangen in het collectieve geheugen van de stad. Dat is ook het geval met opkoper Bouwe Smits. Bouwe kwam overal, en iedereen kwam bij Bouwe.  Netjes in het pak zat hij in zijn stoel bij het raam, met zijn hoedje op tussen de bergen tweedehands spullen, met een sigaar onder handbereik en met een vriendelijk woord voor elke klant.

Door tientallen jaren van hard werken groeide zijn zaak uit tot een begrip in Harlingen, maar ondertussen kende zijn leven ook diepe dalen. Allereerst zal het uiteenvallen van zijn gezin hem hebben aangegrepen, en daarna sloeg het overlijden van zijn zakenpartner en beoogd opvolger Gerrit Paul Zielstra een diepe wond. Naar de buitenwereld bleef Bouwe Smits echter een belangstellend en vriendelijk mens, die kleur en fleur in de stad bracht.

Chris Elsinga is voor deze koninklijke onderscheiding voorgedragen door het bestuur van de Stichting Scoutingfonds Langton Matravers, ondersteund door de vereniging Oud Harlingen, de Stichting iNZet, de Stichting Bescherming Historisch Harlingen en de werkgroep Struikelstenen.

I.v.m. de huidige coronacrises kan de onderscheiding nu niet worden uitgereikt. Op een later tijdstip dit jaar zal burgemeester Roel Sluiter de versierselen in het bijzijn van familie, vrienden en leden van de diverse besturen uitreiken.

Oorspronkelijk zou het op 16 april worden uitgereikt en dan op de bevrijdingsdag van Harlingen, 17 april, te koop zijn. "Het moet nu de markt in want mensen hebben nu ook gelegenheid om het te lezen en te bekijken. Het is spijtig dat het op deze wijze moet.” zei Hans Burkels, “maar de Corona realiteit staat het niet anders toe. Je krijgt dit boek als oud-voorzitter van het Centraal Comité maar zeker ook omdat je heel wat werk in en voor de gemeenschap hebt gedaan.”

Van der Schaar maakte meer dan 30 jaar deel uit van het Comité en in het boek, dat naast de oorlog en bevrijding in en van Harlingen, ook 75 jaar geschiedenis van het CC’45 bevat, komt dus de heer Van der Schaar ook veelvuldig voor. In het voorwoord schrijft burgemeester Roel Sluiter: ‘Zojuist hebt u voor Harlingen een zeer belangrijk boek opengeslagen.’ En ‘Na 75 jaar noeste arbeid voelt de Harlinger samenleving grote waardering en erkentelijkheid voor alles wat het roemruchte Comité heeft verricht. Wie deel heeft uitgemaakt van het Centraal Comité, maakt voor altijd ook deel uit van de Harlinger geschiedenis.'

“Een onwerkelijke situatie” zei Van der Schaar “ik heb de oorlog ook mee gemaakt en toen wist je wie de vijand was, je zag soldaten, je zag legervoertuigen etc. maar nu: je kent de vijand (Corona) niet, je ziet het niet en toch is het er en moet je afstand bewaren, het maatschappelijk leven is ontwricht, economsich gaat het ook niet goed, bizar allemaal.”

Naslagwerk

Het 224 pagina’s tellende boek is een coproductie van het Centraal Comité en de Vereniging Oud Harlingen. Het eerste deel, is geschreven door Geert Noorman en Jan Norg en bevat erg veel foto materiaal waaronder veel afbeeldingen die nooit eerder zijn vertoond. Het tweede deel, 75 jaar CC, komt voor rekening van Hilde de Jong Bolman met medewerling van Joke Faber van der Heide, Hans Burkels,Willem Visser en Joop van der Heide .De eindredactie, het ontwerp en realisatie is van Henry Drost. Het boek kost € 19,45 en is te koop bij Boekhandel Bruna Voorstraat, boekhandel vd Velde Voorstraat en De Jong Boeken Noorderhaven 4, of bestellen in de webshop van Oud Harlingen www.oud-harlingen.nl . Na de bestelling wordt  bekeken hoe het bezorgd wordt. Een Ouwe Seun die even mocht kijken in het boek zei: “Dit mut elke Harlinger in sien boekekast hewwe” En daar heeft hij, wat mij betreft gelijk in.                                                                        

Tekst: Joop van der Heide
Foto: Henry Drost.

Op de foto: Sjoerd van der Schaar in Midlum vóór zijn woning, met boek en bloemen voor zijn echtgenote. 

Op initiatief van Oud Harlingen houdt de Stichting Bescherming Historisch Harlingen zich sinds 2017 bezig met alles rondom de zoutwinning. Ondertussen zijn er afspraken gemaakt met onder andere Frisia Zout en het Staatstoezicht op de Mijnen. Er komt een meetnet in de binnenstad dat trillingen, bodemdaling en scheefstand meet. Maar wie krijgt de gegevens daarvan te zien en wie controleert ze? En als er onverhoopt schade ontstaat aan je huis, hoe krijg je die dan vergoed?

Op deze avond krijgt u de informatie van verschillende partijen, en is er tijdens een informatiemarkt gelegenheid rechtstreeks vragen te stellen aan Frisia Zout, aan het Ministerie van Economische Zaken (vergunningverlener), aan onafhankelijk geoloog en hydroloog Peter van der Gaag en vele anderen.

De Harlinger Bauke Posthuma speurde 30 jaar naar gegevens van 165 buitenlandse militairen die rond de Tweede Wereldoorlog in Harlingen en omgeving begraven werden. Alle informatie, inclusief veel tot nu toe onbekende gegevens, zijn nu gebundeld in een rijk geïllustreerd boekwerk.

De titel van zijn boek verwijst naar de saluutschoten die als onderdeel van de ceremonie en als militair eerbetoon op de begraafplaatsen werden afgevuurd. Dit gebeurde bij de begrafenis van de buitenlandse militairen die tijdens een militaire actie in 1940-1945 sneuvelden, soms heel ver buiten Harlingen, zoals Duinkerken, en in Harlingen begraven werden.

Naast de buitenlandse militairen gaat het boek over de bomaanvallen op Harlingen, met een uitgebreid verhaal over de bom op de Schritsen 5 november 1941, en die op Franeker (primeur), de Luchtbeschermingsdiensten van Harlingen en Franeker en meer onderwerpen waar niet veel over bekend is.

Het boek is samengesteld als een kroniek van gebeurtenissen die zich tijdens de oorlogsjaren in en rondom Harlingen, maar soms ook ver daarbuiten hebben afgespeeld. Centraal daarin staan de lotgevallen van de uit het buitenland afkomstige militairen die in Harlingen, Franeker, Dongjum, Kimswerd, Wijnaldum, Pietersbierum, Zurich en voor een deel Witmarsum, een graf vonden, een totaal van 165 man. Van dat aantal zijn er vandaag de dag nog 98 graven in Harlingen en omgeving terug te vinden.

Tevens wordt aandacht besteed aan oorlogshandelingen waarbij burgers om het leven kwamen. Voorbeelden van incidenten met minder ernstige gevolgen zijn o.a. de vernielingen door kabelballons, het bombardement op Franeker, pogingen tot brandstichting en noodlandingen van vliegtuigen op het land en in de Waddenzee.

Het eerste exemplaar van het boek wordt aangeboden aan burgemeester van Harlingen de heer R. Sluiter.

Specificaties boek: A4 soft cover, 227 blz, € 20,-. Te koop bij de boekhandels in Harlingen en Franeker, en via de website van Flevodruk te Harlingen (flevomedia.nl).

De boekpresentatie vindt plaats in de Gehoorzaal in het Hannemahuis, Voorstraat 56, 8861 BM Harlingen. Aanvang: 16.00 uur. Gratis toegang. Aanmelden: T 0517-413658 of E museum@harlingen.nl

Op de Algemene Begraafplaats ging het om de 72 geallieerde graven bij het Cross of Sacrifice, het Indiëmonument, de Obelisk Neuengamme en het Joods monument. Bij het beeld van Sint Joris in het Harmenspark zijn eveneens lichtjes geplaatst, ter herdenking van de 159 Harlinger burgers die door de oorlog het leven lieten.

Oorspronkelijk zou restauratieschilder Klaes Posthuma de klus klaren, maar dat lukte niet door het aanhoudende natte weer. Nu de restaurateur en decoratieschilder Harlingen heeft verlaten, neemt Harm Leijenaar het over. 

Voor zover nu bekend luiden de drie opschriften op de steen:
‘Ano 1677 den 27 october is gestorven ... Harmen Sinnes Nauta ... ter admiraliteit ...n... des... oud 69 iaer en hier begraven.’

‘Anno 1682 den 29 januari is in den heere [gerust] de eerbare Baukien Harmens Nauta huisfrou van de heer Gayis van Boelens dr. en secretaris van Won[seradeel oud 25] iaer en leit hier met haer soontie begraven.’

‘Anno 1690 den 11 juny is gestorven de eerbare huisvrou [Hesseltie Doeckes] ... Harmen Sinnes ... der admiraliteit en burgemr deser stede oud 70 1/4 (?) iaer en is hier begraven.’

De herinneringen aan Bouwe Smits zijn samengebracht door Geert Smits, die het eerste exemplaar uitreikte aan kunstenaar Henk Zielstra.

Het boekje omvat 10 hoofdstukken uiteenlopend van 'Bouwe sien ouwelui' tot 'Die dingen binne as goud foor mij!' (over Bouwes ansichtkaartenplafond) en van zijn beoogde opvolger Gerrit Paul Zielstra ('GPZ') tot de befaamde wuifrondjes om ziekenhuis Oranjeoord.

Het boekje kost € 10 (excl. verzendkosten) is te bestellen via de webwinkel op deze website en ook te koop bij Bruna op de Voorstraat.

 

Bij gebrek aan een zaal, nu Trebol is gesloten, biedt de kantine van de RSG onderdak.

Op het programma staan onder meer:
- 'Spaans Harlingen' door Teunard van der Linden
- 'Stadsgenoot om niet te vergeten' door Geert Smits
- Een muzikale impressie door het Harlinger mannenkoor 'The Sound'

Als entreebewijs geldt een schone glazen pot (twee mag ook ;-) voor de Lichtjestocht die Oud Harlingen op 21 december organiseert. 

In de pauze en na afloop zal voor het luttele bedrag van € 10 het nieuwe boekje 'Bouwe Smits, handelaar in van alles' te koop zijn.

Het Magazine biedt weer een groot aantal lezenswaardige artikelen, onder andere over de tragische reis in 1853 van het s/s William and Mary met aan boord Harlinger families; een rondje Harlingen; romantiek aan de Westerzeedijk; de totstandkoming van het Oorlogsmonument in het Harmenspark; de schilder Sjouke Lettinga en de kunstenaar Simon Wynhoutsz Frisius. (foto: Joachim de Ruijter)

SCHONE potjes, zonder etiket, kunt u inleveren bij de achterdeur van Tineke Huitenga op het Schoolplein. Zet ze maar bij de deur, Tineke vindt ze wel :-) Alvast hartelijk dank!!