Om schade door zoutwinning aan onze stad te voorkomen richtte onze vereniging in 2017 de 'Stichting Bescherming Historisch Harlingen' op. Dankzij de stichting zijn er recent zeer geavanceerde metingen verricht, zowel boven- als ondergronds.

Woensdag zal drs. Peter van der Gaag het ontwerp van 'zijn' Harlinger meetnet toelichten, en de werking van de geavanceerde 'tiltmeters'. Maar ook bóvengronds is gemeten. Aeroscan bracht met straatcamera's en drones de bebouwing in de huidige situatie in beeld, om eventuele latere scheefstand of scheuren te kunnen bewijzen. Woensdag wordt hier uitleg over gegeven en zijn ook resultaten te zien.

De avond is van 20.00-21.45 uur en is gratis toegankelijk.

Oud Harlingen ziet nogal wat hobbels bij het verknopen van de Groenlandsvaarder met het stadhuis en de bovenverdieping van de HEMA. Daarom ondersteunen we het voorstel van het College meer tijd te nemen voor nader onderzoek. Wat burgemeester en wethouders betreft wordt die tijd in de eerste plaats benut om een verdieping van de beoogde organisatieontwikkeling.  Oud Harlingen wil het daar niet bij laten.

Wat ons betreft zou het komende halfjaar met verschillende erfgoedpartijen zoals Hûs & Hiem, de Rijksbouwmeester en Oud Harlingen zelf, zeker óók alvast naar de erfgoedaspecten gekeken moeten worden. Immers: de wens het ambtelijk apparaat onder één dak te brengen vraagt ruimtelijke ingrepen, die afgewogen moeten worden tegen de effecten daarvan op de monumentale binnenstad. Kleven daar teveel bezwaren aan, dan kan ook naar een locatie búiten de binnenstad worden gekeken.

Ook de beoogde verduurzaming en circulariteit van de verbouw in een monumentale stedeljke omgeving is wat ons betreft nader onderzoek waard. In hoeverre is zo'n voorbeeldproject haalbaar? Klik hier om de beknopte inspreekreactie te lezen.

Op de foto staat naast een jongedame de Maastrichtse François Breekpot, die van 1930-1932 leerling was aan de Zeevaartschool in Harlingen. De jonge vrouw zou daarom een Harlingse kunnen zijn: misschien wel de Kitty, over wie de verliefde François een jaar later in zijn dagboek schrijft tijdens zijn vaartocht met de ‘Kota Baroe’ naar Nederlands Indië. Uit zijn dagboek weten we ook dat Kitty wekelijks gaat tennissen en dus van betere stand moet zijn.

Mevrouw Riky van der Zee-Willekes (95) denkt in de jongedame op de foto Kitty van Riet te herkennen. Die werd geboren als 'Catharina', op 19 april 1909. "Zoals ik ze in mijn gedachten voor me krijg, is dat Kitty van Riet. ‘t was ‘n donker slank typetje." Uit oude kranten weten we dat Kitty in haar latere leven tenniste bij de Noordwijkerhoutse tennisvereniging 'De Boekhorst'. Best mogelijk dus dat ze in Harlingen lid was van tennisclub Ready (sinds 1923). 

François vond echter een nieuwe liefde: hij ging terug naar Maastricht en trouwde daar de dochter van de burgemeester. Kitty van Riet trouwde in 1947 met Frans Johan Nieuwenhuis en vertrok daarna naar Curaçao. Nieuwenhuis was later kapitein op Shell-tankers.

Om 100% zeker te zijn dat Kitty van Riet inderdaad de jongedame op de foto is, zoekt Oud Harlingen momenteel nog naar een andere foto van haar uit de jaren '30. Misschien komt die nog naar boven uit de archieven van tennisclub Ready?

Voor de geschiedschrijving: Kitty's broer A.J.H. van Riet (roepnaam Ab, 1910) trouwde in 1942 met Agatha Roorda (1922) . Samen bestierden ze het Friesch Hotel in Den Haag. Daar werd een kookboek gebruikt dat vader A.C.W. van Riet kocht, toen hij in 1905 het Heerenlogement overnam. In dit kookboek staat nog een instructietekstje gericht aan Kitty.

 

"Als vereniging willen we vanzelfsprekend graag een levendig stadscentrum", stelt Wiegerina van der Meer van de werkgroep Bouwzaken van de vereniging. "Daarom kijken we graag actief mee naar wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn. Daarbij gaat de zorg en aandacht van onze kant natuurlijk allereerst uit naar het monumentale karakter van de stad."

In Harlingen ontstond afgelopen maand deining toen de gemeenteraad onder meer schetsen kreeg voorgelegd van het stadhuis, dat via een glazen kubus aan de Groenlandsvaarder was verbonden. Omdat de status van die tekeningen niet helemaal helder was vroeg Oud Harlingen de gemeenteraad pas op de plaats te maken wat betreft de planontwikkeling. Te elfder ure werd het onderwerp toen van de raadsagenda afgehaald.

"Laat duidelijk zijn dat we als vereniging een brede kijk hebben", stelt het bestuur. "Harlingen is een stad in ontwikkeling, dus de kunst is het verleden een goede plek in de toekomst te geven. Aan de Noorderhaven staan prachtige panden, die deze eeuw zijn opgetrokken en niettemin naadloos passen in de historische bebouwing. Kijk, dan voeg je kwaliteit tóe aan de stad. We kunnen bekijken of er wat betreft de ambtelijke huisvesting soortgelijke mogelijkheden zijn. Is de conclusie dat dat kan, dan gaat Harlingen er opnieuw op vooruit. En kan het niet, dan ontstaat een nieuwe situatie en zal bekeken moeten worden hoe een 'Huis van de gemeente' dán vorm kan krijgen."

Oud Harlingen zegt de ombouw van panden in de binnenstad ten behoeve van kamerbewoning (in dit geval vooral bedoeld voor arbeidsmigranten) een zorgelijke ontwikkeling te vinden. "Veel arbeidsmigranten hebben kortlopende contracten. Daardoor versterken zij het sociaal weefsel van de stad in het algemeen niet. Ze hebben hier bijvoorbeeld geen kinderen op school en leveren vaak geen bijdrage aan het plaatselijke verenigingsleven", stelt de vereniging.

Omdat veel arbeidsmigranten niet bij de gemeente staan ingeschreven beschikken ze ook niet over een vuilcontainer of een pasje voor de ondergrondse containers. Dat leidt tot losse zakken vuilnis op straat, wat resulteert in overlast. "En het doet de aanblik van de stad natuurlijk geen goed", zegt Oud Harlingen.

"Onze grootste zorg is echter het verhoogde risico op branden in de binnenstad. Risicovolle woonsituaties leidden in het recente verleden al meerdere malen tot brand. Dat liep met een sisser af, maar we zijn zeer bezorgd over de schade die een nieuwe brand in onze historische stad zou kunnen aanrichten." De vereniging dringt er bij het College op aan snel beleid op dit punt te ontwikkelen en tipt het stadsbestuur dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten al volop initiatieven rond dit thema neemt. Totdat Harlingen een voldragen beleid op dit punt heeft, moet de gemeente volgens Oud Harlingen terughoudend zijn met het toestaan van dit soort huisvestingsplannen.

De Tweede Wereldoorlog heeft in heel het land zijn sporen achtergelaten en wordt nog steeds met veel belangstelling  herinnerd. Maar wat speelde zich eigenlijk af in Harlingen? Welke plekken in en rondom Harlingen herinneren ons nog aan dat verleden? En wat kunnen we hiervan leren? Dat zie je terug in ‘Harlingen herinnert’.

Onderdeel van het project zijn korte films waarin onder andere de thema’s bezetting, de Jodenvervolging, verzet, collaboratie en bevrijding worden behandeld. Het bijzondere is dat hierbij het verhaal van de regio wordt benadrukt. Daarom kan iedereen, die nog informatie/verhalen heeft die voor het project relevant kunnen zijn, contact opnemen via info@oud-harlingen.nl

Bij elke video worden lesmaterialen beschikbaar gesteld om leerlingen inzicht te geven in deze tijdsperiode, dit te laten analyseren en hierop te laten reflecteren vanuit hun eigen positie. De doelgroep bestaat uit leerlingen van groep 7 en 8. De gemeente Harlingen stelt alle materiaal beschikbaar aan de basisscholen in de regio. Begin maart ontvangen ze inloggegevens waarmee ze gratis toegang krijgen tot zowel de films als het lesmateriaal.

Elk jaar ontvangt Oud Harlingen allerlei vragen over de geschiedenis van Harlingen, want dat is een onuitputtelijke bron van verhalen. Ditmaal wordt opsporing verzocht van ‘Kitty’. Kwam ze werkelijk uit Harlingen en wat is er van haar geworden?

Eerst terug in de tijd. In 1930 schrijft een Limburgse knaap zich in bij de Zeevaartschool in Harlingen: François Breekpot uit Maastricht. Trekt de zee? Wil hij weg van huis? Of is hij overgehaald door Joseph Rosier, die in Maastricht in de Alexander Battalaan woont, op steenworp afstand van het adres van François? Joseph schrijft zich namelijk óók in bij de Zeevaartschool en de jongens delen tijdens hun studie ook hun verblijfsadres in Harlingen: Ambachtsschoolstraat 8. In een Harlinger adresboek uit 1928 staan op dit adres twee namen geregistreerd: bouwkundig opzichter J. Kuipers en timmerman J.L. van der Meer. Mogelijk zijn Frans en Joseph bij hen of bij latere bewoners ‘in de kost’, zoals het toen ging.

Na zijn opleiding brengt Frans’ derde reis hem met de ‘Kota Baroe’ naar Nederlands Indië. Uit zijn dagboek weten we dat het avontuurlijke zeemansleven hem flink tegenvalt. Er is weinig saamhorigheid aan boord, hij wordt als leerling-stuurman afgesnauwd door de officieren en hij mist Kitty, op wie hij tot over zijn oren verliefd is en van wie we verder enkel weten dat ze elke week gaat tennissen. Een jaar later, in 1933, is het gedaan met varen en kennelijk ook met Kitty. François keert namelijk terug naar Maastricht, trouwt daar de dochter van de burgemeester en eindigt zijn loopbaan als burgemeester van Weert in 1978.

Op de foto uit 1932, uit zijn ‘Harlinger tijd’ dus, staat Frans met een vrouw die wij niet kennen. Is dit de bewuste Kitty? Komt zij uit Harlingen en bij welke ouwe seunen zit zij dan in het familiealbum geplakt? Is ze misschien familie van de timmerman of van de bouwopzichter? Tips zijn van harte welkom via info@oud-harlingen.nl

In 'Delpher' vind je meer dan 120 miljoen pagina's met gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften. Met een paar drukken op de knop vind je informatie uit voorbije jaren over welk onderwerp je maar wilt. Dat gaat de komende jaren ongelooflijk veel leuke wetenswaardigheden over de geschiedenis van Harlingen opleveren.

Oud Harlingen startte in 2013 met pogingen om de krant digitaal doorzoekbaar te maken. Maar dat bleek voor ons als vereniging onbetaalbaar. Gelukkig kon 'de Harlinger' uiteindelijk worden ingebracht bij het project 'Metamorfoze' van de Rijksoverheid. In dat kader waren al miljoenen pagina's van landelijke tijdschriften en kranten gedigitaliseerd en het lukte om ook regionale en plaatselijke kranten op de lijst te krijgen.

Dankzij uitgeverij Flevodruk, het stadsarchief en Tresoar is een zo compleet mogelijke serie jaargangen bijeengebracht. Die reeks is de afgelopen jaren bladzij voor bladzij ingescand. En nu, nu kan iedereen die dat wil daar heerlijk in grasduinen. Verenigingen kunnen hun geschiedenis gaan uitpluizen, families kunnen op zoek naar vermeldingen van rouw of trouw, geschiedschrijvers kunnen in recordtijd wetenswaardigheden verzamelen.

De digitalisering via Metamorfoze betreft echter nog enkel de krant tot en met 1960. Hopelijk volgen de decennia daarna ook snel. Delpher is te vinden via https://www.delpher.nl/thema/nieuw